Naast dat je darmen voor de vertering van je voedsel zorgen zijn ze ook een belangrijke bron van informatie voor je hersenen. Zo hebben je darmen invloed op jouw stemming, gevoelens, emoties en gedachten. Die informatievoorziening verloopt voor een deel via neurotransmitters oftewel communicatiestoffen. Deze communicatiestoffen worden gedeeltelijk in je darmen geproduceerd en noem je psychobiotica.
De 4 belangrijkste neurotransmitters zijn; dopamine, GABA, serotonine en acetylcholine en zorgen voor de communicatie tussen zenuwcellen en spiercellen en hebben invloed op hoe jij beweegt, nadenkt maar ook hoe jij de wereld beleefd en hoe jij dingen aanpakt in het leven.
Als je neurotransmitters in balans zijn is er een optimaal evenwicht tussen inspanning en ontspanning. Ook is je prestatie- en herstelvermogen optimaal. Je zit lekker in je vel!
Een disbalans in je neurotransmitters kan zorgen voor klachten als migraine, vermoeidheid, depressie, uitstelgedrag en verslaving. Zo kunnen bij een tekort aan deze communicatiestoffen boze, depressieve of angstige gevoelens of passiviteit en slechte concentratie ontstaan. Maar ook een overactiviteit aan deze communicatiestoffen is mogelijk. Dit zie je in de vorm van sensatiezoekers of workaholics.
De 4 belangrijkste neurotransmitters
In je lichaam zijn vele neurotransmitters en de 4 belangrijkste daarvan zijn; dopamine, GABA, serotonine en acetylcholine.
Dopamine
Dopamine staat voor actie, doelgerichtheid en besluitvaardigheid en geeft je een gevoel van genot en zelfvertrouwen. Ook is het verantwoordelijk voor de aansturing van je spieren. Laag dopamine (tov de andere 3 neurotransmitters) zorgt voor uitstelgedrag en het kiezen voor makkelijk voedsel met weinig bereidingstijd.
GABA
GABA werkt als een rustgevende neurotransmitter en geeft een gevoel van kalmte, rust en ontspanning. GABA helpt je goed kunnen organiseren en overzicht bewaren. Een tekort aan GABA uit zich vaak als een verhoogde behoefte aan zout voedsel.
Serotonine
Serotonine is je gelukshormoon en zorgt voor een opgewekte gemoedsstemming, onbezorgdheid en flexibiliteit. Het is een natuurlijke pijnstiller en antidepressivum. Ook stimuleert het de darmperistaltiek, dit zijn de bewegingen die je darm maakt om het voedsel goed te mengen met de verteringssappen en voortduwen naar de uitgang.
Acetylcholine
Acetylcholine staat voor denksnelheid, creativiteit en het ondersteunt je concentratievermogen en je geheugen. En net als serotonine speelt het een rol in je darmperistaltiek. Ook geeft acetylcholine je het gevoel controle te hebben over een bepaalde situatie. Een gebrek aan controle kan leiden tot meer behoefte aan krokant voedsel, omdat kauwen zorgt voor meer aanmaak van acetylcholine. Bij een gebrek aan acetylcholine zien we dit vaak terug in nagelbijten.
Jouw leefstijl heeft invloed op je neurotransmitters
Stress of trauma, verstoringen in je darmmicrobioom (zoals leaky gut) en een disbalans in je hormonen hebben invloed op de aanmaak van je neurotransmitters. Ook speelt je voeding een belangrijke rol, je lichaam heeft voldoende bouwstoffen nodig om de neurotransmitters aan te maken. Zo is er voeding die de aanmaak van neurotransmitters stimuleert, zie afbeelding onderaan dit artikel.
Meer tips voor een goede neurotransmitter-balans
- Meer knuffelen en huid op huid contact
- 2-3/Week intensief sporten
- Inname geraffineerde suikers verlagen
- Goed dag- en nachtritme
- Nieuwe dingen leren
- Buiten je comfortzone treden
- Voldoende ontspanning (op een manier die voor jouw werkt)
Wist je dat wanneer het darmmicrobioom van bange muizen overgeplaatst wordt in stoere muizen, de stoere muizen zich ineens gedragen als bange muizen.
Probiotica en de invloed op neurotransmitters
De invloed van je darmmicrobioom op je welbevinden is vastgesteld in meerdere proeven. Wist je bijvoorbeeld dat wanneer het darmmicrobioom van bange muizen overgeplaatst wordt in stoere muizen, de stoere muizen zich ineens gedroegen als bange muizen. Omgekeerd is ook aangetoond, waarbij het darmmicrobioom van een stoere muis werd overgeplaatst naar bange muizen, veranderde bange muizen in muizen die ineens veel meer durfde en lef toonden.
Ook is ontdekt dat het GABA-systeem beter functioneert nadat muizen een dieet met de melkzuur bacterie Lactobacillus rhamnosus volgden. Het resultaat, de muizen gedroegen zich relaxter en durfde meer te ondernemen. Wonderlijk toch?!
De Zwitserse psychiater, psychotherapeut en neurowetenschapper Gregor Hasler, bekend van het boek De darm-breinconnectie denkt dat ooit voor iedere psychische stoornis een op maat gemaakte mix van bacteriën beschikbaar is. Zover is het nu nog niet, maar over 10 jaar zou dit wel eens het geval kunnen zijn.
Wat kun jij vandaag al doen om de balans in je neurotransmitters te verbeteren?
Voeding om de aanmaak van de 4 bekendste neurotransmitters te stimuleren
